Prawdziwe oblicze Ministerstwa Infrastruktury: Zamiast autobusów – budowa dróg!

Będzie więcej pieniędzy, a dofinansowanie dostaną też drogi wojewódzkie i obwodnice w ciągach dróg wojewódzkich – kosztem reaktywacji połączeń autobusowych.

Projekt „drogowych” zmian można pobrać TUTAJ

Nowe zadania

W RCL opublikowano projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych, który m.in. zakłada rozszerzenie katalogu inwestycji dofinansowywanych z Funduszu o zadania polegające na budowie obwodnic w ciągu dróg wojewódzkich (tzw. „zadania obwodnicowe”) oraz budowie, przebudowie lub remoncie dróg wojewódzkich, dróg powiatowych i dróg gminnych, zarządzanych przez prezydenta miasta na prawach powiatu będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa (tzw. „zadania miejskie”). Rządowy projekt jest na etapie opiniowania przez Komisję Prawniczą.

Zdaniem autorów projektu rozszerzenie katalogu wspieranych zadań o obwodnice na drogach wojewódzkich to odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz zwiększenia komfortu jazdy. „Obwodnice mają zminimalizować korki w miejscowościach, rozluźnić natężenie ruchu w godzinach szczytu oraz zniwelować hałas. Tranzyt ma zostać odseparowany od ruchu lokalnego dzięki nowo powstałym trasom przelotowym” – zaznaczono w uzasadnieniu projektu.

Jednocześnie przewidziano dokonanie wpłaty dodatkowej kwoty 3 mld zł na rzecz Funduszu z budżetu państwa.

Kosztem FRPA

Dodatkowe środki na drogi mają też wpłynąć z … Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych. Jak czytamy w artykule numer 5:

„Art. 5. W ustawie z dnia 16 maja 2019 r. o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej (Dz. U. poz. 1123 oraz z 2020 r. poz. 875 i 1565) art. 9 otrzymuje brzmienie:

„Art. 9. 1. Środki Funduszu, które nie zostały przekazane do dnia 31 grudnia danego roku na cele określone w art. 6, są pozostawiane na rachunku Funduszu w kwocie do 50 mln zł.

2. Środki przewyższające kwotę, o której mowa w ust. 1, są niezwłocznie odprowadzane przez dysponenta Funduszu na rachunek Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.”

Tym samym Ministerstwo Infrastruktury chce, by niewykorzystane przez samorządy środki na walkę z wykluczeniem transportowym (powyżej 50 mln zł) zasiliły fundusz na budowę dróg. Jednocześnie z góry zakłada, że w autobusowym Funduszu pozostaną pieniądze i to niemałe.

Skąd takie założenie? Wynika to z wadliwej konstrukcji tego programu, autorstwa oczywiście Ministerstwa Infrastruktury, które mimo wielu sygnałów z zewnątrz o konieczności zmian, cały czas upierało się przy swoim. Już wiadomo dlaczego. Przypomnijmy, że branża od dawna postuluje cztery zmiany w FRPA. To:

• zwiększenie kwoty dopłaty w kolejnych latach;

• dopłata powinna przysługiwać nie tylko do linii przywracanych lub nowych, ale do wszystkich, które zdecyduje się zorganizować dany samorząd;

• możliwości kontraktowana dopłat na cały okres ich obowiązywania, a nie tylko na okresy roczne, co uniemożliwia podpisywanie umów długoterminowych z operatorami;

• zmniejszenie wkładu własnego samorządu z obecnych 10 proc. do 5 proc.

Do tej pory MI było głuche na te propozycje zmian i tym samym celowo doprowadziło do sytuacji, że Fundusz nie potrafi wydatkować posiadanych środków.

Poziom wykorzystania

Przyjrzyjmy się dotychczasowemu wykorzystaniu środków z FRPA:

• 2019 – w pierwszym roku funkcjonowania budżet Funduszu wynosił 300 mln zł. W ramach przeprowadzonych naborów wniosków o objęcie w 2019 roku dopłatą z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej wpłynęły łącznie 294 wnioski o dofinansowanie dla uruchomienia 1500 linii komunikacyjnych. Łączna liczba wozokilometrów linii objętych dofinansowaniem wynosi 17 243 199, a kwota wykorzystanych środków z funduszu 17,9 mln zł (5,6%);

• 2020 – natomiast w ramach naboru wniosków o objęcie w 2020 roku dopłatą z Funduszu wpłynęły 253 wnioski o dofinansowanie dla uruchomienia 1741 linii komunikacyjnych. Łączna liczba wozokilometrów linii objętych dofinansowaniem wynosi 60 547 342, a kwota wykorzystanych środków z funduszu 59,5 mln zł. W trakcie pandemii podniesiono poziom dopłaty do wzkm do poziomu 3 zł, który zgodnie z niedawną decyzję Sejmu ma obowiązywać także w 2021 r. W niektórych województwach trwają jeszcze drugie i trzecie nabory z FRPA 2020, dlatego możemy tylko oszacować, że tegoroczny poziom wykorzystanych środków z funduszu wyniesie ok 200 mln zł (25%).

Taki obraz „słabego Funduszu) jest na rękę Ministerstwu Infrastruktury, które teraz powie:

-„My przecież chcieliśmy dobrze, to leniwe samorządy nic nie zrobiły, a w czasie pandemii pieniądze są bardzo potrzebne na rozruch gospodarki, dlatego przerzucimy je na drogi, które będą teraz bezpieczniejsze dla nas wszystkich.”

Wygodne? Bardzo.