Polski rynek nowych autobusów – 01.2019

Powtórzenie rekordowego i niespotykanego dotąd w naszym krajupoziomu rejestracji z 2018 roku byłoby dużym sukcesem i świetną wiadomością dla firmdziałających na tym rynku. Cały czas motorem tej pozytywnej dynamiki są unijnefundusze, które wspierają autobusowy rynek zarówno w ramach centralnegoprogramu POIiŚ, jaki regionalnych – RPO i POPW.

Znakiem charakterystycznym dla ubiegłorocznej sytuacji na rynku był fakt, żepo raz pierwszy od kilku lat segment miejski w końcu dogonił minibusy iponownie stał się strategicznym segmentem dla polskiego rynku nowych autobusów.W tym roku naszym zdaniem będzie podobnie.

Autobusowy styczeń

Po grudniowym gwałtownym spadku liczby autobusowych rejestracji, styczeńprzyniósł rynkowi uspokojenie i stabilizację. Polscy przewoźnicy zarejestrowalidokładnie taką sama liczbę pojazdów, jak w roku ubiegłym, czyli 188 szt. Jestto poniżej zarówno miesięcznej średniej z 2018r., która wyniosła 225 pojazdów,jak i średniej z 2017 r., czyli 191 autobusów. To również potwierdza, że rynekautobusowy rozwija się w miarę upływu roku, a apogeum sprzedaży przypada na IIpołowę roku. Teraz mamy czas zbierania kontraktów i układania produkcji.

W styczniu 2019 r. na polskim rynku przybyło 188 szt. fabrycznie nowychautobusów, co oznacza wynik dokładnie taki sam jak przed rokiem. Kolejnepodobieństwo między tymi okresami to świetne wyniki w segmencie autobusówmiejskich, które w bieżącym roku były jeszcze wyższe niż rok wcześniej – o 16szt. (+21,1%). W ostatnim miesiącu najwięcej nowych autobusów miejskichzarejestrowano w Rzeszowie (ZG PKS), Częstochowie i Zielonej Górze.

Podobnie też, jak przed rokiem dynamicznie wystartowała kategoria MINI,gdzie w styczniu sprzedaż wzrosła do poziomu 84 szt. (+3 szt. / +3,7%) wporównaniu z sytuacją sprzed roku.

W ostatnim miesiącu w segmentach autobusów szkolnych i międzymiastowych niezarejestrowano żadnego pojazdu podobnie, jak to było rok wcześniej. W przypadkupierwszej kategorii jest to sytuacja podobna jaką obserwujemy przez większośćpoprzednich lat Natomiast normą są słabe wyniki autobusów międzymiastowych,które także w styczniu potwierdziły, że znajdują się w zapaści. Naszym zdaniemsytuacja w tym segmencie nie zmieni się dopóki nie wejdzie w życie nowelizacjaustawy o publicznym transporcie zbiorowym, która ma uporządkować sytuację wsegmencie przewozów regionalnych i tym samym znacząco podnieść wolumen całegoautobusowego rynku. Dzięki niej ta aktualnie niszowa kategoria może bardzoszybko zyskać na znaczeniu i stać się jednym ze strategicznych segmentów. Jakna razie projekt tej ustawy jest konsultowany.

Natomiast w tak ważnym dla rynku segmencie autokarów widać wyraźnespowolnienie. W styczniu zarejestrowano w nim o 11 szt. mniej (-47,8%)

W klasyfikacji autobusów powyżej ton w styczniu zarejestrowano w Polsce 104autobusy, czyli o 3 mniej niż w zeszłym roku (-2,8%). W całym 2018 rokusprzedano 1602 takie pojazdy, czyli o 367 szt. więcej (+29,7%), co oznaczawyraźne zwiększenie liczby rejestracji autobusów o wyższej masie całkowitej, cobezpośrednio wynika z hossy w segmencie miejskim. Zakładamy, że ten roktonażowo powinien być podobny do poprzedniego. W przyszłości w tym zestawieniuróżnicę mogą zrobić minibusy, które aktualnie często są wykorzystywane dotransportu regionalnego. Jeżeli dzięki nowej ustawie ruszy kategoria autobusówmiędzymiastowych to spodziewamy się, że podniesie ona również poziomrejestracji autobusów powyżej 8 ton. Bez tej zmiany prawnej nie należy sięspodziewać tutaj żadnych istotnych zmian.

Miejska ofensywa

Jeszcze dwa lata temu motorem napędowym wszystkich autobusowych rejestracjiw Polsce była kategoria MINI (1057), która wówczas wyraźnie pokonała na tympolu segment miejski (766) szt. Z kolei w 2018 roku zwycięzcą w tej rywalizacjizostały autobusy miejskie z wynikiem 1145 szt., co pozwoliło zepchnąć segmentMINI na drugie miejsce – z wynikiem 1104 szt.. Naszym zdaniem ta tendencjautrzyma się także i w bieżącym roku, tym bardziej, że część ubiegłorocznychdostaw dla polskich miast została przesunięta na I kwartał 2019 roku.

Potwierdzają to dane ze stycznia, kiedy zarejestrowano 92 autobusy, czyli o16 szt. więcej niż rok temu (+21%), co pozwoliło już w pierwszy miesiącu rokuutrzymać przewagę nad minibusami (84)

Jeżeli chodzi o ranking miejskich producentów to był on charakterystycznydla pierwszych miesięcy roku, kiedy dopiero wszystko się układa i możliwe sąbardzo nietypowe konstelacje. Tak jest i w styczniu 2019 r., gdzie miejskimliderem zostało Iveco z wynikiem 25 szt. sprzedanych pojazdów i udziałem napoziomie 27,2% . Drugie miejsce ma Solaris, a trzecie MAN.

Zielone autobusy

Przy okazji analizy kategorii autobusów miejskich warto podkreślić, że corazwięcej w Polsce rejestruje się pojazdów z napędami alternatywnymi. I dotyczy tojak na razie tylko tego jednego segmentu. Zarówno wśród autobusów turystycznych,jak i międzymiastowych oraz minibusów dominuje napęd diesla i nic nie wskazujena to, żeby to się miało zmienić w najbliższym czasie. Natomiast wśródmiejskich operatorów – głównie dzięki unijnym funduszom i antysmogowymstrategiom miast – takie ekologiczne rozwiązania stają się corazpopularniejsze.

W 2016 r. na łączną sumę 1942 szt. wszystkich nowych autobusów tylko 42konstrukcje (czyli 2,2% wszystkich pojazdów) miało napęd alternatywny, w tymzarejestrowano:

• 19pojazdów z napędem na sprężony gaz ziemny (CNG),

• 17pojazdów z napędem hybrydowym,

• 6elektrobusów.

Z kolei w 2017 roku takich eko-autobusów zarejestrowano aż 160 szt., co dało7-procentowy udział w całym rynku. W porównaniu z wynikiem 2,2% z 2016 r. toznaczący postęp, który prawie wyłącznie jest zasługą komunikacji miejskiej. W2017 r. do grona zielonych autobusów dołączyło:

• 85 autobusów z napędem hybrydowym,

• 63 elektrobusy,

• 12 pojazdów z napędem na sprężony gaz ziemny(CNG).

W 2018 roku udział niskoemisyjnej floty w łącznej sprzedaży był najwyższy whistorii i ubiegły rok możemy określić mianem najbardziej „zielonego”w całej historii. W ciągu 12 miesięcy na rynku pojawiło się aż 317 szt.autobusów z alternatywnymi napędami – co daje eko-udział na poziomie 11,7%, wtym:

• aż 200 autobusów z napędem hybrydowym,

• 63 elektrobusów,

• 54 pojazdy z napędem gazowym (CNG).

Z kolei w styczniu 2019 r. na łączną sumę 188 szt. wszystkich nowychautobusów 21 pojazdów miało eko-napęd (11,2%), co daje dobrą prognozę na całyrok. W podziale na rodzaj napędu pierwszy miesiąc roku wyglądał następująco:

• 16 elektrobusów

• 5 autobusów z napędem hybrydowym,

Jak pokazują te dane, liczba zarejestrowanych autobusów z alternatywnyminapędami rośnie w rekordowym tempie – głównie dzięki unijnemu dofinansowywaniu.Rozwojowi tej części rynku będą sprzyjać też zapisy w Ustawie oelektromobilności i paliwach alternatywnych, o świadczeniu lub zlecaniuświadczenia przez jednostki samorządu terytorialnego usług komunikacjimiejskiej podmiotowi, którego udział autobusów zeroemisyjnych we flocieużytkowanych pojazdów na obszarze tej jednostki osiągnie co najmniej 5% od 2021roku. Warto pamiętać, że swój przetarg na innowacyjny e-bus ogłosił także napoczątku 2018r. NCBR (który został już rozstrzygnięty). Także tutaj nie maodwrotu i napęd elektryczny będzie z roku na rok zwiększał swój udział wpolskim rynku autobusów.

Dynamiczny jak MINI

Z roku na rok segment autobusów MINI umacnia swoją pozycję na autobusowymrynku w Polsce. W styczniu 2019 r. liczba rejestracji minibusów była wyższa niżrok wcześniej i wyniosła 84 szt. To o 3 szt. więcej niż rok temu (+3,7%).

Podobnie jak przed rokiem, sprzedaż w tym segmencie jest mocno wspieranaprzez PFRON, który dotuje zakupy pojazdów przystosowanych do przewozu osóbniepełnosprawnych i tym samym wyrównuje różnice pomiędzy regionami.

Od samego początku liderem jest tutaj marka Mercedes-Benz, która w styczniuzarejestrowała 67 minibusów, osiągając aż 79,8% udział. Najlepszy z konkurentów– Iveco – może pochwalić się rezultatem 11 zarejestrowanych minibusów (13,6%udziału w segmencie). Tak znacząca przewaga Mercedesa zapewniła niemieckiemuproducentowi nie tylko tytuł lidera w kategorii MINI, ale także w całymautobusowym rynku.

Oczywiście na te wyniki zapracowały także polskie firmy zabudowujące pojazdyklasy MINI. Wśród nich pierwszy jest Mercus (33), następnie Auto-Cuby,Bus-Center, Warmiaki, i CMS Auto. Najwięcej minibusów zarejestrowanotradycyjnie w powiecie wejherowskim (19), a następnie na Mazowszu – wpowiatach: grodziskim, warszawskim i pruszkowskim.

Turystyczna moc

W styczniu – podobnie jak w 2018 r. – segment turystyczny zaspał i sprzedanotutaj tylko 12 szt. autobusów (-11 szt. / -47,8%). Ten wynik jest zdecydowanieponiżej poziomu do jakiego przyzwyczaił nas autokarowy rynek i może oznaczać tozapowiedź jeszcze większego spadku niż w ubiegłym roku. Przypomnijmy, że w 2018roku łącznie zarejestrowano 368 fabrycznie nowych autokarów (-16 szt. / -4,2%).Więcej na ten temat aktualnej kondycji tej kategorii będziemy mogli powiedziećpo I kwartale, kiedy tradycyjnie następuje wysyp turystycznych rejestracji -przed kolejnym sezonem.

W turystycznym rankingu producentów liderem jest Mercedes-Benz, któryzarejestrował 5 autokarów, a drugi jest VDL.

Międzymiastowe spowolnienie

W 2018 r. w naszym kraju sprzedano 70 szt. autobusów międzymiastowych, czylio 14 pojazdów mniej niż w 2017 r. (-16,7%). W styczniu 2019 roku na liczniku wtej kategorii mamy zero podobnie jak to było rok wcześniej. Skala tych zakupównajlepiej oddaje, w jakiej sytuacji znajduje się ten segment. Powoli podnosisię on z zapaści w jakiej znalazł się w 2009 r. po ustaniu masowych zakupów zestrony przedsiębiorstw PKS. Teraz charakteryzują go głównie kontrakty na zakupyautobusów do przewozów pracowniczych oraz kolejne zamówienia ze stronyregionalnych przewoźników, którzy pod presją ekspresowych połączeńmiędzymiastowych zaczynają także inwestować w coraz nowocześniejszy tabor.Nabiera wagi możliwość przewozu osób niepełnosprawnych. Mamy nadzieję, żezbliżający się moment wejścia ustawy o publicznym transporcie zbiorowymspowoduje (w 2020 r.), że ta kategoria odrodzi się i będzie notowała poziomsprzedaży przynajmniej porównywalny z autobusami turystycznymi. Jednak, jak narazie to margines rynku.

Lista rankingowa marek

W pierwszym miesiącu 2019 r. zdecydowanym liderem autobusowego rynku wPolsce powyżej 3,5 t DMC została marka Mercedes-Benz (75), która swójsukces zawdzięcza przede wszystkim świetnym wynikom w kategorii MINI (poniżej 8ton DMC), gdzie zarejestrowano 67 pojazdów z trójramienną gwiazdą. Styczniowywynik Mercedesa jest o 8 szt. niższy niż przed rokiem (-9,6%), co dało marceudział na poziomie 39,9% (-4,2 pkt proc.)

Nietypowo (co z kolei jest charakterystyczne dla pierwszych miesięcy roku)drugie miejsce na autobusowym rynku ma Iveco, które świetnie rozpoczęłorok w segmencie miejskim, realizując rzeszowski kontrakt. Dokładając do tegodobrą sprzedaż minibusów mamy nowego wicelidera z wynikiem 36 rejestracji (+35szt. / +3500%) z udziałem 19.1% (+18,6 pkt proc.)

Trzeci jest Solaris, który w styczniu rejestrował wyłącznie autobusymiejskie i to wyłączne powyżej 8 t DMC. Wicelider rynku ma na swoim koncie 18pojazdów, czyli o 13 szt. mniej niż przed rokiem (-41,9%), co zapewniło marceudział na poziomie 9,8% (-6,9 pkt proc.).

Czwarte miejsce przypadło firmie MAN, który cały czas jest ” wgazie” i wysoko plasuje się w sprzedażowych rankingach. Niemiecka markakontynuuje w 2019 r. swój wielki powrót na polski rynek mając w styczniu naswoim koncie 17 rejestracji (+9 szt. / +112,5%), co zapewniło firmie udział napoziomie 9% (+4,7 pkt. proc).

W klasyfikacji powyżej 8 t DMC pierwsze miejsce ma Iveco (25 szt.) zudziałem 24%, drugi jest Solaris (18 szt.) z udziałem 17,3%, a trzeci MAN (16szt.) i udziałem na poziomie przekraczającym 15%.

Polska produkcja

Na koniec warto zauważyć, jak to wynika z naszej analizy danych o pierwszychrejestracjach, że w styczniu mimo, że udział autobusów, które powstały wkrajowych fabrykach nie wzrósł, to wolumen jest na dobrym poziomie – główniedzięki wzmożonej sprzedaży pojazdów miejskich, których najwięcej jestprodukowanych w naszym kraju. Aktualny poziom to 49 szt., co daje udział napoziomie 26% wobec 29% w styczniu przed rokiem. Dla porównania – w całym 2018r. liczba wytworzonych w kraju i tu zarejestrowanych autobusów wyniosła 872szt., co przełożyło się na 32,2% udział we wszystkich rejestracjach. W 2017 r.były to 602 egzemplarze i 26,2%.

Pamiętajmy też, że w kategorii MINI prężnie działają polskie firmyzabudowujące, takie jak: Mercus, Auto-CUBY, BUS Factory, BUS-Center, Warmiaki,CMS-Auto, Polster, Eurobus, Automet, Bus-Prestige, Acbus, czy SprintCar i in..Po ich dodaniu, wskaźnik krajowego pochodzenia rejestrowanych autobusów wynosiponad 60%. To oznacza, że blisko 2/3 sprzedawanych w Polsce autobusów jest teżprodukowana lub zbudowana na sprowadzonym podwoziu, w naszym kraju. Porównującto z rynkiem pojazdów osobowych czy ciężarowych to świetny wynik i mamynadzieję, że w 2019 roku go powtórzymy.

Statystyczna oferta

Przedstawiony raport to tylko wycinek autobusowych danych, jakie na bieżącozbiera firma „JMK analizy rynku transportowego”. Zapraszamy dozamawiania aktualnych opracowań. Na rok 2019 przygotowaliśmy szeroki zbióropracowań. To m.in.:

·comiesięczne analizy rejestracji nowych iużywanych autobusów w Polsce;

·kwartalne analizy produkcji nowych autobusów wPolsce;

·analizy on-line przetargów na zakup nowychautobusów miejskich oraz międzymiastowych, MINI i turystycznych;

·analizy on-line przetargów na obsługę miejskichlinii autobusowych;

·analizy on-line przetargów na obsługę lokalnychi międzymiastowych linii autobusowych.

Wykonujemy również opracowania pod konkretne zamówienia. Ceny analiz firmyJMK zaczynają się od 100 PLN netto za m-c. Szczegóły na www.jmk.org.pl. Zapraszamy!

„